Nationale bevraging om druk op eerstelijnszorg beter in kaart brengen en coördinatie en samenwerking in de zorg te stimuleren

Een consortium van academische centra, koepels van beroepsorganisaties en het Vlaams Instituut voor de Eerste lijn dokterde in ijl tempo een monitoringsysteem uit om de druk op de eerstelijnszorg in kaart te brengen. Zo moet sneller duidelijk worden waar in België problemen opduiken in de eerstelijnszorg en kunnen gerichte oplossingen uitgewerkt worden. Het consortium werkt hiervoor samen met de diensten van de Vlaamse en Federale overheid en enkele start-ups die zich hiervoor geheel vrijwillig inzetten.

Dit artikel bevat een samenvatting van het project. Alle informatie kan u hier vinden

Niet alleen in de ziekenhuizen, maar ook in huisartspraktijken, woonzorgcentra, apotheken, bij thuisverpleegkundigen, vroedvrouwen, diensten voor gezinszorg en andere eerstelijnsorganisaties zorgt de verspreiding van het nieuwe coronavirus voor grote uitdagingen.

Voortaan krijgen andere zorgverleners in de eerste lijn – huisartspraktijken, coördinerend raadgevend artsen uit de woonzorgcentra, triageposten, apotheken, vroedvrouwen en thuisverpleegkundigen – op regelmatige basis een vragenlijst. Hoeveel patiënten heb je vandaag geholpen? Is er voldoende personeel om de zorgtaken uit te voeren? Is er genoeg beschermend materiaal voorhanden?

Deze barometer moet de impact van het coronavirus op de eerstelijnszorg beter in kaart brengen. De eerstelijnszorgverleners vormen de frontlinie in de strijd tegen het coronavirus. Deze monitoring moet het mogelijk maken om knelpunten in de eerste lijn vroeger te detecteren om vervolgens gerichte oplossingen te kunnen bieden.

Snel schakelen

Op basis van de antwoorden wordt een overzicht gemaakt van de situatie in het hele land. Per eerstelijnszone en beroepsgroep wordt een statusrapport opgemaakt dat zowel lokaal als op Vlaams als nationaal niveau gebruikt wordt. In één oogopslag wordt dan duidelijk in welke praktijken en welke regio’s de situatie al dan niet onder controle is.
Als er in een bepaalde regio een tekort is aan zorgverlening, of aan beschermend materiaal, dan moet er door de overheden snel kunnen worden ingegrepen

Contact 

Dr Caroline Verlinde, directeur Vlaams Instituut voor de Eerste lijn – 0473/95.41.15
Prof Dr Bert Aertgeerts, Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde KU Leuven – 0475/49.07.57

Nationale bevraging om de druk op eerstelijnszorg beter in kaart brengen en coördinatie en samenwerking in de zorg te stimuleren

Eerstelijnszorgverleners vormen de frontlinie in de strijd tegen het coronavirus. Een consortium[1] van academische centra, koepels van beroepsorganisaties en het Vlaams Instituut voor de Eerste Lijn dokterde in ijl tempo een monitoringsysteem uit om de druk op de eerstelijnszorg in kaart te brengen. Zo moet sneller duidelijk worden waar er problemen opduiken in de eerstelijnszorg om vervolgens gerichte oplossingen te kunnen aanbieden. Ze werken hiervoor samen met de diensten van de Vlaamse en Federale overheid en enkele start-ups die zich hiervoor geheel vrijwillig inzetten.

Minister Beke: ‘We hebben een goed beeld en duidelijke cijfers van de situatie in de ziekenhuizen, maar de impact op de eerstelijnszorg is op dit moment onduidelijk. Deze monitoring moet het mogelijk maken om knelpunten in de eerste lijn vroeger te detecteren. Ik wil een warme oproep doen naar alle eerstelijnszorgverleners die momenteel betrokken zijn in de acute zorg voor de bevolking, hier zoveel mogelijk aan deelnemen. Dit zal ons allen in staat stellen onze acties naar de eerste lijn beter te richten.’

Snel schakelen 

Grote organisaties zoals de diensten voor gezinszorg en diensten voor thuisverpleging, hebben zelf al een monitoringsysteem opgezet. Voortaan krijgen ook andere zorgverleners in de eerste lijn – huisartspraktijken, CRA’s, triageposten, apotheken, vroedvrouwen en thuisverpleegkundigen – op vaste momenten (dagelijks voor de huisartsen, 2 keer per week voor de andere beroepsgroepen) een korte vragenlijst. Hoeveel patiënten heb je vandaag geholpen? Is er voldoende personeel om de zorgtaken uit te voeren? Is er genoeg beschermend materiaal voorhanden?

Op basis van de antwoorden wordt een overzicht gemaakt van de situatie in het hele land. Per eerstelijnszone (ELZ) en beroepsgroep wordt een statusrapport opgemaakt dat zowel lokaal als op Vlaams niveau gebruikt kan worden. Elke zorgraad en elke beroepsgroep ontvangt op regelmatige tijdstippen deze rapporten en kan er gericht acties aan koppelen, zoals het opzetten van cohortzorg, schakelzorgcentrum, …

Samen sterker tegen COVID-19: rol van de eerstelijnszone

Vele eerstelijnszones nemen nu reeds een verbindende en coördinerende rol op. VIVEL wil ondersteuning bieden om dit in zoveel mogelijk eerstelijnszones te kunnen waarmaken. Het is nu het moment om de meerwaarde van de eerstelijnszone te gaan bevestigen!

Op regelmatige tijdstippen zal er per ELZ een mail gestuurd worden met een overzicht van de rapporten per beroepsgroep van desbetreffende ELZ. Deze worden gemaild naar de voorzitter van de zorgraad en naar de eerstelijnszonecoördinator.

Oproep eerstelijnszonecoördinator

Een eerstelijnszonecoördinator is een contactpersoon van een eerstelijnszone die een informerende, signalerende en coördinerende rol opneemt.

• Het is de bedoeling dat iedere kringverantwoordelijke van elke beroepsgroep zijn/haar rapport analyseert en acties onderneemt binnen zijn/haar lokale kring.
• Indien dit niet lukt, kan de kringverantwoordelijke hierover zijn/haar ELZ coördinator als hulpbron aanspreken. Samen zoeken ze naar lokale oplossingen, eventueel over de sectoren heen, binnen de eerstelijnszone.
• ELZ coördinatoren kunnen inspiratie opdoen, samenwerken en ervaringen delen via ons digitaal communicatieplatform VIVEL Verbindt onder het thema ‘Continue monitoring noden eerstelijnszorgverleners’
• Blijkt dit onvoldoende, kan de eerstelijnszonecoördinator dit signaleren aan VIVEL via info@vivel.be

Elke eerstelijnszone is vrij om zijn/haar eigen ELZ coördinator te kiezen. Indien er in uw ELZ geen medewerker ter beschikking is, geven we graag de tip om anderen die het momenteel mogelijks minder druk hebben zoals bv uw lokale kinesitherapeutenkring, aan te spreken. Ook lokale besturen nemen hun rol op en staan zeker klaar om de zorgsector bij te staan. Aarzel dus niet om vanuit uw eerstelijnszone hiervoor een open oproep te lanceren. De solidariteit met de zorgverleners in de frontlinie is groot. Mogelijks is er iemand uit een andere beroepsgroep of lokaal bestuur uit uw ELZ bereid om deze rol nu tijdelijk op te nemen.

Hierbij willen we dan ook een warme oproep doen om de gegevens van deze coördinator voor uw ELZ zo snel mogelijk, en ideliater ten laatste op vrijdag 27/3 om 14u, aan ons door te geven via deze link.

[1] Het project is een gezamenlijk initiatief van de academische centra voor huisartsgeneeskunde, Sciensano, Domus Medica, SSMG (la Société Scientifique de Médecine Générale), le Collège de Médecine Générale Francophone de Belgique, het Nederlandstalig Platform voor Thuisverpleegkundigen, het Vlaams Apothekers Netwerk, de Vlaamse beroepsorganisatie van vroedvrouwen en het Vlaams Instituut voor de Eerste Lijn. Ze werken hiervoor samen met de diensten van de Vlaamse en Federale overheid en enkele start-ups die zich hiervoor geheel vrijwillig inzetten: Vioras, Dataminded, Uncapped, Doclr ea

Zijn jouw geplande navormingen of bijscholingen weggevallen en wil je toch graag nog bijleren? Ga dan zeker eens kijken in het vernieuwde webinar en e-learning aanbod van éénlijn.be.

Je weet niet precies wat een webinar is? Neem dan hier een kijkje naar een kort filmpje om je te tonen hoe makkelijk een webinar te volgen is.

Meer informatie kan je onder ‘activiteiten‘ terugvinden.

Wat staat er dan wel nog gepland op de VIVEL agenda?

Omwille van de ontwikkelingen rond het Coranavirus gaat de Health and Care beurs en ons bijhorend Vlaams Lerend Netwerk Zorgraden op 23 april 2020 niet door. Dit wordt verplaatst naar een latere datum. VIVEL blijft echter niet bij de pakken zitten en heeft ervoor gekozen een nieuw moment in te plannen.

Elke zorgraad moet tegen 15 oktober 2020 een actieplan maken.  De lectuur van de beleidsplannen leert ons dat heel wat zorgraden hierbij aandacht willen hebben voor het betrekken van de persoon met een zorg- en ondersteuningsvraag bij de werking van de zorgraad.  Op donderdag 18 juni en dinsdag 23 juni 2020 zullen we jullie persoonlijk op weg helpen met beide aspecten.  Het wordt een boeiende dag waarbij we garanderen dat je met een concreet resultaat terugkeert naar de zorgraad.  We gaan hierbij voluit voor een innovatief leer- en deeltraject, inclusief een kleine voorbereiding vooraf.

Wil je aan de slag met je actieplan en maak je hiervoor graag gebruik van wat professionele begeleiding? Noteer dan zeker donderdag 18 juni of dinsdag 23 juni in je agenda. Drie van elke zorgraad, die werken rond het actieplan in hun zorgraad, zijn welkom op één van deze dagen. In de loop van april mogen jullie meer informatie en duiding verwachten.

Heb jij of jouw organisatie een goed idee? Of een goed initiatief?

VIVEL lanceert vandaag zijn digitaal communicatieplatform voor het delen van goede intersectorale ideeën en initiatieven.
Gelet op de actualiteit en de nood die we bij velen onder jullie horen, maakte VIVEL hier versneld werk van.

Heel wat zaken die evident leken te zijn, vallen weg. De solidariteit die ontstaat om de kwetsbare persoon, de eerstelijnswerker, het verzorgend personeel… te ondersteunen is groeiende.

We stellen vast dat velen onder jullie de vraag hebben om centraal een overzicht te krijgen van welke initiatieven er zijn en of er ideeën zijn die ook in de eigen eerstelijnszone toegepast kunnen worden. We denken hierbij aan buurtinitiatieven, jeugdwerking, initiatieven vanuit de eerste lijn, vrijwilligerswerk, ideeën in verband met het triagepunt en het schakelzorgcentrum… aan concrete suggesties om de (eventuele) grote instroom voor de ziekenhuizen en de eerste lijn te helpen opvangen. De uitwisseling tussen alle eerstelijnspartners en de lokale besturen, is bij uitstek een rol van de zorgraad. We vernemen met trots dat er al mooie intersectorale initiatieven zijn opgestart!

Op www.vivelverbindt.be kunnen eerstelijnswerkers, lokale besturen, … hun ideeën en initiatieven bekend maken.

Het platform is vrij te raadplegen en het team van VIVEL staat klaar om de nodige ondersteuning te bieden om de ingediende sector overschrijdende ideeën en initiatieven te publiceren.

Laten we er samen werk van maken om in deze moeilijke tijden elkaar te helpen en te ondersteunen door het delen van goede ideeën en initiatieven om zo de positieve beweging in onze samenleving mee aan te zwengelen! Dank aan jullie allen voor jullie inzet hiervoor.

Ga naar www.vivelverbindt.be